|
Yanıtları görmek için
lütfen sorulara tıklayın.
1. Panik atağı nedir?
Ani gelişen şiddetli korku, huzursuzluk atağıdır. Bu ataklara çarpıntı, göğüs ağrısı, baş dönmesi ve baygınlık hissi, nefes açlığı, bulantı, titreme, terleme, ateş basması, parestezi gibi bedensel belirtiler ile derealizasyon, depersonalizasyon, aklını yitireceği korkusu belirtilerinden en az dört tanesi eşlik eder.
2. Panik atağı geçirmek psikiyatrik bozukluk göstergesi midir?
Hayır. Panik atağı çok şiddetli bir sıkıntı nöbetidir. Korkutucu, sıkıntı verici durumla karşılaşan kişi panik atağı geçirebilirler. Panik atakları herhangi bir neden olmaksızın da ortaya çıkıyor ve yineliyorsa, bir psikiyatrik bozukluk olan panik bozukluğu olasılığı akla gelmelidir.
3. Panik bozukluğu nedir?
Beklenmedik biçimde de ortaya çıkabilen, yineleyici şiddetli panik atakları. Şu belirtilerden en az bir tanesinin en az bir ay süreyle bulunması gereklidir: Bir başka panik atağı geçireceği düşüncesi ile aşırı uğraşı; atağın sonuçları (kontrolu yitirme, kalp krizi geçirme, aklını yitirme vd) ile ilgili endişe, ataklara bağlı belirgin davranış değişikliği.
4. Panik bozukluğu bedensel hastalıklarla karışabilir mi?
Kalp ve tiroid hastalıkları benzer belirtilere yol açabilir. Bu tür ataklar geçiren kişi kalp muayenesi, tiroid hormon düzeyleri ölçümü yaptırmalıdır.
5. Panik bozukluğu sebepleri nelerdir?
Ailesel yatkınlık, olumsuz yaşam olayları.
6. Panik atağı/panik bozukluğunun biyolojik yönü nedir?
Panik atağının çoğu kez farkedilen bir sebep olmaksızın ortaya çıkması ve hemen bütünüyle bedensel belirtilerle ortaya çıkması biyolojik nedenleri ön plana çıkarılmasına yol açabilmektedir.
Belirtilerin büyük bölümü otonom sinir sisteminin sempatik kolunun ani uyarılmasına bağlıdır. Bu “savaş ya da kaç” tepkisidir. Bu tepkiye katekolaminlerin (özellikle epinefrin ve norepinefrin ile glukokortikoidler) periferik salgılanması eşlik eder. Bu hormonlar karaciğer ve kaslarda glikojenolizle bedenin enerjisini artırır. Böylece kan glikoz ve laktatı, yağ dokusunda lipoliz, serbest yağ asitlerinin mobilizasyonu ve beden ısısını da yükseltirler.
Epinefrin ve norepinefrin koroner kan damarlarını da genişletir. Sonuçta, dokulara daha fazla oksijen sağlamak için kalp atım hızı ve şiddeti artar. Norepinefrin deri, mukoza ve ikelet kaslarında vazokonstrüksiyona yol açarken, epinefrin iskelet kasları damarlarında genişlemeye neden olur. Bu etkiler hipertansiyon ve ardından refleks bradikardi ile sonuçlanır. Sempato-adrenerjik stimulasyon soluk almada değişiklik, beden ısısında artış, terleme, mide ve barsakta motilite ve tonus azalması, mide ve barsak sfinkterlerinde kasılma ve piloereksiyona da yol açar. Egzersiz için hazırlanma amacıyla daha fazla oksijen sağlamak üzere soluk alma hızı ve derinliği artar. Nefes açlığı, başdönmesi, göğüste sıkışma ya da ağrı olabilir. Bedenin aşırı ısınmasını önlemek için terleme artabilir. Göze daha fazla ışık gelmesi için pupiller genişler, böylece tehlikeyi araştırmak için periferik görmeyi artırır. Parlak ışığa hassasiyet ve görme sorunları olabilir. Sindirim sistemi kaslara kan sağlanabilmesi için çalışmasını durdurur. Ağız kuruluğu, bulantı ve kabızlık oluşabilir. Kaslar kaçmaya hazırlanmak için kasılır ancak hareket gerçekleşmezse kasılmalar ve titreme olabilir. Bu karmaşık yanıt evrim sürecinde hayatta kalma ve korunmaya hizmet ettiği için pekçok organizmada gelişmiştir. Yukarıda belirtildiği gibi, sempatik aktivasyon ve panik atağı belirtileri oldukça fazla benzerliğe sahiptir. Bu nedenle, panik atağı gerekli olmadığı durumda ortaya çıkan bir acil durum tepkisi olarak görülebilir
7. Panik atakları tehlikeli midir?
8. Panik bozukluğuna eşlik eden diğer psikiyatrik bozukluklar nelerdir?
Depresyon, alkol ya da ilaç/madde kötüyekullanımı eşlik edebilir. Agorafobi de sık eşlik eden bir bozukluktur.
9. - Panik bozukluğu tedavisi nedir?
İlaç tedavisi ve/veya bilişsel-davranışçı tedavidir.
10. Panik bozukluğu tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?
Antidepresan ilaçlar (imipramin, amitriptilin, klomipramin, sitalopram, essitalopram, sertralin, paroksetin, fluvoksamin, fluoksetin, venlafaksin) ve kaygı giderici (anksiyolitik) ilaçlar (alprazolam, diazepam vd benzodiazepinler, buspiron vd) kullanılır. Bazı durumlarda kalp ritm düzenleyici beta bloker ilaçlar da kullanılır.
11. Panik bozukluğunun psikoterapisi nasıl yapılmaktadır?
Hastanın panik bozukluğu ile ilgili bilgilendirilmesi ilk adımdır. Böylece hastanın “kalp krizi geçirme” korkusu gibi bilişsel çarpıtmaları gerçeğe uygun biçimde yeniden yapılandırılır.
Gevşeme egzersizleri ve panik ataklarını ortaya çıkaran özgül düşüncelerin ayırdedilmesi de psikoterapide yer alır. Bu düşünceler dışsal ve çoğunlukla içsel işaretlerin tehlike olarak yanlış yorumlanmasını gösterir. Başarılı bir tedavi hastanın belirli içsel ve dışsal işaretler ile anksiyetesi arasındaki ilişkiyi fark etmesi ve bu işaretleri ‘iyi’ olarak yorumlamasına yardım eder.
|